inleiding
Fonds 21 steunt projecten en initiatieven voor Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij met als doel het verrijken van de Nederlandse samenleving. Fonds 21 is een zelfstandige stichting gevestigd te Utrecht die zijn financiering ontvangt van Stichting Beheer SNS Reaal, eveneens een onafhankelijke stichting. Terugkijkend op 2017 zijn we als bestuur van Fonds 21 tevreden over de bereikte resultaten. In 2017 heeft het fonds weer een groot aantal interessante kunst- en cultuurprojecten en maatschappelijke projecten voor jongeren mogelijk gemaakt. Sinds 2014 beschikt het fonds over een donatiebudget van €10 miljoen per jaar. Sinds de invoering van de nieuwe naam en het nieuwe logo in het laatste kwartaal van 2014 is Fonds 21 inmiddels goed bekend bij de stakeholders.
Oerol, Foto Moon Saris
Kunst & Cultuur, Jongeren & Maatschappij
Het profiel van Fonds 21 is gericht op Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij. Het bevorderen van een kwalitatief goed aanbod van kunst en cultuur, bestemd voor een breed, nieuw en passend publiek in de Nederlandse samenleving van nu, is de kern voor de ondersteuning van projecten binnen Kunst & Cultuur. Het fonds ondersteunt actuele projecten van professionele kunstinstellingen in de verschillende kunstdisciplines. Vastgesteld is dat €7,5 miljoen van het donatiebudget wordt besteed aan projecten in de podiumkunsten, beeldende kunsten, vormgeving, architectuur, film, nieuwe media, digitale cultuur, literaire kunsten en educatie.
Binnen Jongeren & Maatschappij ligt de focus op de thema´s Ondernemen, Taalvaardigheid, Mediawijsheid en Omgaan met Geld vanuit de gedachte dat de hiervoor benodigde vaardigheden de zelfredzaamheid van jongeren versterken. Hiervoor is €2,5 miljoen beschikbaar. Ook projecten waarin jongeren door middel van het inzetten van cultuur hun zelfredzaamheid kunnen versterken, komen in aanmerking voor ondersteuning.
De ondergrens van een projectaanvraag is sinds januari 2014 gesteld op €10.000.
274 projecten ondersteund
In 2017 heeft het fonds het beschikbare budget van €10 miljoen toegekend. Er werden 763 aanvragen ingediend, waarvan er 81 direct werden afgewezen omdat ze niet voldeden aan de algemene voorwaarden. Ten opzichte van 2016 (799 aanvragen) was er sprake van een daling in het aantal aanvragen met 5%.
De aanvragen zijn zorgvuldig behandeld en beoordeeld conform de algemene voorwaarden en criteria, hetgeen leidde tot 274 toekenningen. Deze projecten werden door Fonds 21 met een bedrag van in totaal €9.977.058 ondersteund.
Het gemiddelde bedrag van een toekenning was €36.413. Dat is een daling ten opzichte van 2016 toen het gemiddelde bedrag van toekenning €39.051 was.
Fonds 21 maakt het beleid kenbaar via website, nieuwsbrieven en sociale media. De website is hét communicatiemiddel voor het fonds. Het fonds heeft in 2017 veel aandacht besteed aan het uitdragen van de beleidsdoelstellingen en criteria opdat meer passende aanvragen zouden worden ingediend. Ondanks de communicatieve inspanningen heeft dit nog niet voldoende geleid tot een afname van het aantal niet-passende aanvragen. 62% van de behandelde aanvragen moest worden afgewezen, een daling van 2% ten opzichte van 2016.
79,6% van het jaarbudget is toegekend aan projecten voor Kunst & Cultuur. Projecten binnen Jongeren & Maatschappij ontvingen 20,4% van het budget.
Met het toekennen van financiële ondersteuning aan 274 projecten kan Fonds 21 een bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving. Van oudsher wordt Fonds 21 goed gevonden door instellingen en organisaties in de podiumkunsten. Binnen die discipline werd 34,4%
(€3.435.291) van het budget voor Kunst & Cultuur besteed. In de overige disciplines (beeldende kunsten en film, mediakunst en digitale cultuur) werden ondersteuningen verleend voor 13,2% van het budget. De uitgaven op het terrein van de literaire kunsten steken hier schril bij af. In die discipline werd in 2017 1% van het totale budget besteed.
Extra aandacht was er voor projecten op het gebied van kunsteducatie. Hieraan besteedde het fonds 15,6% van het beschikbare budget, zijnde €1.557.500. Als onderdeel hiervan ging in 2017 de programmaregeling Kunsteducatie voor mbo’ers van start, waaraan €214.787 werd besteed, 2,2% van het budget. De uitvoeringskosten bedroegen €21.763.
Specifieke aandacht had Fonds 21 verder voor honoraria van uitvoerenden. In 2017 heeft Fonds 21 de Honorariumregeling voor kunstenaars onderschreven, in het leven geroepen door het Mondriaanfonds. Ook werd in 2017 in het beleid van het fonds opgenomen dat uitvoerenden en kunstenaars betaald dienen te worden volgens de geldende cao of de cao-normen.
Binnen Jongeren & Maatschappij heeft Fonds 21 in 2017 9,5% van het totaal beschikbare budget besteed aan projecten binnen het thema Ondernemen. Binnen het thema Cultuur als Middel werd 4,6% besteed, binnen Taalvaardigheid 2,9% en binnen Omgaan met Geld 2,5%. Alleen projecten op het gebied van Mediawijsheid bleven achter. Hieraan werd 1% van het bestede budget toegekend.
In 2017 heeft Fonds 21 ingezet op evaluatie van ondersteunde projecten. Er werd een onderzoek gestart naar de impact van gehonoreerde projecten binnen het thema Omgaan met Geld. Dit onderzoek loopt door in 2018. Samen met VSBfonds is een onderzoek gestart naar welke publieksgroepen festivals bezoeken. Ook dit onderzoek zal worden voortgezet in 2018.
Rooster van aftreden bestuur
Het bestuur van Fonds 21 onderschrijft de Governance Code Cultuur en is lid van de Nederlandse Vereniging Toezicht Cultuur (NVTC).
Vergaderingen en besluiten
Het bestuur heeft in 2017 inzicht gekregen in de binnengekomen aanvragen, de toekenning van donaties en de organisatiekosten. Elk kwartaal is een management- en projectrapportage voorgelegd aan het bestuur.
In 2017 vergaderde het bestuur vier keer: op 15 maart, 21 juni, 14 september en 6 december. Bij alle vergaderingen was Marie Hélène Cornips, algemeen directeur, aanwezig. In 2017 werd naast het reguliere toezicht op financiën, bedrijfsvoering en beleid in de vergaderingen door het bestuur aandacht besteed aan:
- Project- en managementrapportages
- Jaarrekening 2016 en bijbehorende accountantscontrole
- Jaarverslag 2016
- Begroting 2018
- Impactmeting en evaluatie
- Analyse aanvragen podiumkunsten t/m €15.000
- Analyse kunst- en cultuureducatieprojecten
- Programmaregeling kunsteducatie voor mbo’ers en de voortgang hiervan
- Impactlogica pijler Jongeren & Maatschappij
- Eindrapportage programmaregeling Bazen Verbazen
- Evaluatie communicatieplan Jongeren & Maatschappij
- Festivalnotitie 2017
- Richtlijn Kunstenaarshonorarium Mondriaanfonds
- Begrotingsformat voor de podiumkunsten in samenwerking met Fonds Podiumkunsten en VSBFonds
- Voorstel FIN inzake Zelfregulering, FIN Code Goed Bestuur, Handleiding Toetsing, Jaarlijkse Verklaring naleving FIN Normen Goed Bestuur
- Aanvraag Blikopeners 2018 – 2020, Stedelijk Museum Amsterdam
- Voortzetting hoofdbegunstigerschap Holland Festival 2018 – 2019
- Aanvraag Worldskills, The Finals 2018
- Vooraanvraag Aus Licht, K.H. Stockhausen, een gezamenlijk project van Nationale Opera & Ballet, Holland Festival en Koninklijk Conservatorium Den Haag
- Aanvraag de Teekenschool 2018 – 2022, Rijksmuseum
- Aanvraag IMC Weekendschool, Taal en Poëzie 2018 – 2020
De jaarrekening over 2016 is door accountant Dubois & Co van een goedkeurende verklaring voorzien. Het bestuur heeft kennisgenomen van deze verklaring en de jaarrekening en het verslag vastgesteld.
In juni 2017 hebben voorzitter en vicevoorzitter een functioneringsgesprek gevoerd met de algemeen directeur. Het functieprofiel van de directeur was hierbij uitgangspunt. Het bestuur oordeelde positief over het functioneren van de directeur. In december 2017 heeft het bestuur zichzelf geëvalueerd.
Risicomanagement & Governance
Delft Chamber Music Festival
Algemeen
Fonds 21 hanteert en onderhoudt een stelsel van systemen, procedures, limieten, rapportages en controles om de risico’s te beheersen. De structuur en organisatie van de processen zijn ingericht conform de geldende wet- en regelgeving en de eigen doelstellingen. De risico’s van het fonds worden vastgesteld door de directie en het bestuur. Monitoring van het risicomanagement is ondergebracht bij de directie en de manager financiën & bedrijfsvoering. Zij analyseren de risico’s, bereiden beleids- en richtlijnen voor en coördineren het risicomanagement.
Operationeel risico
Fonds 21 loopt in zijn bedrijfsvoering operationele risico’s. Het operationele risico heeft betrekking op de kans dat het fonds schade of verlies leidt als gevolg van inadequate of falende processen, systemen, menselijk gedrag of externe gebeurtenissen. Het fonds tracht deze risico’s zoveel mogelijk te beperken door te zorgen voor duidelijke beleidslijnen, rapportages en procedures voor alle bedrijfsprocessen. Veel beheersmaatregelen zijn ingebed in IT-systemen en vastgelegd in procedures en werkinstructies. Opleiding, ervaringsniveau en betrokkenheid van de medewerkers werken hierbij ondersteunend. De omvang van de organisatie brengt een beperkte mate van afhankelijkheid van bepaalde belangrijke personen met zich mee. Een speciaal onderdeel van het operationeel risicomanagement is IT-beveiliging en bedrijfscontinuïteit. De werkzaamheden om risico’s te beheren worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de algemeen directeur. Bij strategische beslissingen worden de consequenties met betrekking tot de operationele risico’s consequent in beeld gebracht en gemonitord.
Projectrisico
Door aanvragers ingediende projectvoorstellen worden afgewogen, beoordeeld en geëvalueerd. Onderdeel van de besluitvorming is de beoordeling van de mogelijkheid dat het fonds niet correct wordt voorgelicht en de beslissing over het al dan niet toekennen van een bijdrage neemt op basis van onjuiste informatie. Een ander element van het projectrisico is het mogelijke afbreukrisico van projecten. Het proces van oordeel- en besluitvorming is vastgelegd in beleid van het fonds en vertaald naar werkprocedures en een bevoegdhedenmatrix. Beslissingen omtrent het toekennen van projecten worden genomen op basis van mandaten, waarbij de verschillende niveaus geacht worden de pro’s en contra’s van aanvragen te onderkennen. De projecten worden zowel van tevoren als achteraf geanalyseerd en de bevindingen van deze analyse worden vastgelegd in het IT-systeem. Bij eventuele vervolgaanvragen wordt de eerdere gang van zaken meegewogen in de oordeelsvorming. Projectrisico’s worden tevens beperkt door het werken met voorwaardelijkheid van toezeggingen. Zeker ingeval van meerjarige toekenningen kan door middel van het regelmatig toetsen van de werkelijkheid aan de voorwaarden het projectrisico worden beperkt.
Risico’s en financiële omvang van samenwerkingsverbanden
Fonds 21 is voor zijn financiering afhankelijk van Stichting Beheer SNS REAAL. Indien door Stichting Beheer wordt besloten de financiering van Fonds 21 te beëindigen, wordt de mogelijkheid geboden gedurende twee jaar na aankondiging van de beëindiging de lopende verplichtingen af te wikkelen.
Financiële risico’s
Het financieel resultaat van Fonds 21 is opgebouwd uit drie posten:
- Resultaatsuppletie Stichting Beheer SNS REAAL
- Besteed aan de doelstelling (toekenningen minus vrijval van eerder toegekende bedragen)
- Bureaukosten
Resultaatsuppletie
Resultaatsuppletie door Stichting Beheer SNS REAAL vindt plaats conform de statuten. In de samenwerkingsovereenkomst tussen Stichting Beheer SNS REAAL en Fonds 21 zijn afspraken opgenomen over het donatiebeleid en de maximale liquiditeitspositie van Fonds 21.
Toekenningen en vrijval van eerder toegekende bedragen
Toekenningen vinden plaats conform de begroting. Vrijval van eerder toegezegde bedragen kunnen in principe worden herbesteed in hetzelfde jaar. Volgens procedure worden projecten die achterstallig zijn met betrekking tot de afrekening gerappelleerd.
Toekomstinformatie, belangrijkste variabelen in de begroting
Toekenningen
Fonds 21 is voor zijn budgettoekenningen afhankelijk van de financiële ruimte die Stichting Beheer SNS REAAL biedt. Dit budget wordt telkens voor één jaar toegezegd. Het fonds zet zijn gelden uit na beoordeling van aanvragen. Hierbij gaat het fonds voor inhoudelijke kwaliteit en voor een brede financiering van projecten.
Bureaukosten
Ook in 2017 is scherp gelet op de bureaukosten. Deze bedroegen 12% van de totale lasten. Directie en bestuur vinden dat een sobere organisatie past in het huidige tijdsgewricht.
Circa 60% van de bureaukosten betreft vaste kosten. Het gaat hierbij met name om de personeelskosten van medewerkers met een vast dienstverband, huurverplichtingen en leaseverplichtingen. Ook ten aanzien van andere kosten bestaan er vaste verplichtingen zoals de contracten voor de schoonmaak en de licenties voor het gebruik van de ICT-systemen. 40% van de kosten is aan te merken als variabel. Deze kosten worden gemaakt om de bureauorganisatie te kunnen uitvoeren maar zijn niet gebaseerd op vaste contracten.
Reputatierisico
Binnen de organisatie wordt door middel van bewustwording en betrokkenheid van medewerkers getracht het reputatierisico te minimaliseren. Dit omvat onder andere het opleiden van medewerkers, het zo transparant mogelijk afleggen van verantwoording over activiteiten en het zorgvuldig selecteren van samenwerkingsverbanden. Speciaal onderdeel van het reputatierisico is het risico dat nevenfuncties van bestuursleden, directie en medewerkers meebrengen. Door middel van het monitoren van de hoofd- en nevenfuncties wordt het reputatierisico zoveel mogelijk beperkt. In geval van calamiteiten zorgt het fonds voor tijdige en juiste informatie en communiceert het actief.
Compliance en integriteit
Fonds 21 kent interne beleidsregels en procedures die waarborgen dat de bedrijfsvoering plaatsvindt overeenkomstig relevante wet- en regelgeving inzake klanten en zakelijke partners. Daarnaast wordt toezicht gehouden op de mate waarin het fonds zijn eigen regels en procedures naleeft. De interne aspecten van integriteit betreffen het voorkomen en zo nodig transparant beheren van tegenstrijdige belangen en het afschermen van vertrouwelijke informatie. De externe aspecten van integriteit hebben vooral betrekking op het toekennen van donaties. In 2017 zijn er geen incidenten geweest op het gebied van compliance en integriteit. Fonds 21 is niet betrokken geweest bij gerechtelijke procedures of sancties die samenhangen met het niet nakomen van wet- en regelgeving. Om per 25 mei 2018 te voldoen aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is in 2017 gestart met de voorbereidende werkzaamheden.
Dankwoord
Als bestuur van Fonds 21 willen we iedereen bedanken die in 2017 heeft bijgedragen aan de resultaten van het fonds. We bedanken de aanvragers voor hun bijzondere initiatieven. We bedanken de leden van de commissies toewijzing voor hun inzet en toewijding. We bedanken de medewerkers van het bureau en de directeur voor hun grote inzet en enthousiasme.
Bestuur Fonds 21
Utrecht, 29 maart 2018
Relevante (neven-)functies
Per 31 december 2017
E.H. Swaab (Els, 1946), voorzitter
Jurist/Arbiter
Lid Tuchtraad Financiële Dienstverlening
Voorzitter STAK Maarsen Groep
Lid Raad van Commissarissen CED Holding
Vicevoorzitter en secretaris Raad van Toezicht Stichting Anthonie van Leeuwenhoek Ziekenhuis
Voorzitter Pensioenraad Zorg en Welzijn
Lid Bestuur STAK Goudse Verzekeringen BV
Voorzitter Raad van Toezicht Oerol festival, Terschelling
Voorzitter Raad van Commissarissen Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Voorzitter College van Regenten Fonds Sluyterman van Loo
Voorzitter Bestuur Kunsten Israël
Lid Raad van Toezicht Stichting Jeroen Bosch 500
Voorzitter Bestuur STG (Stichting Groepstelevisie)
Voorzitter Bestuur SGN (Stichting Gesloten Netwerken)
Voorzitter Bestuur Nationaal Muziekinstrumenten Fonds
Voorzitter Toetsingscommissie Beschermwaardigheid Museumregister
Voorzitter bestuur Stichting Videma
N. Albayrak (Nebahat, 1968), vicevoorzitter
Vice President External Relations Integrated Gas & New Energies Shell International (hoofdfunctie)
Voorzitter THP The Hague Process on Refugees and Migration
Lid Raad van Commissarissen Unilever
A.H.A. Hoevenaars (Nol, 1949)
Voorzitter Raad van Toezicht Pensioenfonds voor Zorg en Welzijn
Niet-uitvoerend lid van het Bestuur Chesnara BV
Lid Bestuur Stichting Beheer SNS REAAL
Bestuurslid Stichting Vermogensbeheer Hoogeland Zorg
J.M. Overmeer (Jan, 1946)
Lid Raad van Toezicht Algemeen Pensioenfonds STAP
Voorzitter Bestuur Stichting Beheer SNS REAAL
M.H. Cornips (Marie Hélène, 1955)
Voorzitter Wertheimer-Stichting
Onze doelstellingen
Fonds 21 wil een bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving. Onze focus ligt daarbij op de generatie van de 21e eeuw. Met een donatiebudget van €10 miljoen dat jaarlijks beschikbaar wordt gesteld door Stichting Beheer SNS REAAL ondersteunen wij projecten van professionele kunstinstellingen en van organisaties die met hun initiatieven de zelfredzaamheid van jongeren vergroten.
Projecten binnen de pijler Kunst & Cultuur moeten een hoge mate van artistieke kwaliteit hebben, gericht zijn op een breed, passend en zo mogelijk nieuw publiek, actueel zijn en een landelijk bereik hebben. Jaarlijks is €7,5 miljoen van ons donatiebudget gereserveerd voor initiatieven in de podiumkunsten, beeldende kunsten, vormgeving, architectuur, film, nieuwe media, digitale cultuur, literaire kunsten en educatie die aan deze eisen voldoen.
Doel van de pijler Jongeren & Maatschappij is de zelfredzaamheid en maatschappelijke kansen van jongeren vergroten. Daarbinnen hebben we gekozen voor een focus op de thema´s Ondernemen, Taalvaardigheid, Mediawijsheid en Omgaan met Geld vanuit de gedachte dat de hiervoor benodigde vaardigheden de zelfredzaamheid van jongeren versterken. Ook projecten waarin jongeren door middel van het inzetten van cultuur hun zelfredzaamheid kunnen versterken (Cultuur als Middel) komen in aanmerking voor ondersteuning door Fonds 21. Voor de pijler Jongeren & Maatschappij is jaarlijks in totaal €2,5 miljoen beschikbaar.
Inleiding
75% van ons donatiebudget is gereserveerd voor projecten binnen Kunst & Cultuur. De overige 25% is bestemd voor Jongeren & Maatschappij. Aanvragers kunnen gedurende het hele jaar voorstellen voor financiële ondersteuning indienen. We behandelen aanvragen uiterlijk binnen 4 maanden.
In sommige gevallen vindt Fonds 21 alleen financiële steun niet voldoende. Regelmatig willen we een bepaalde sector of thema extra ondersteunen, een impuls geven aan kennisdeling of een hiaat vullen in een bepaalde sector. In dergelijke gevallen initiëren we programmaregelingen, zoals in 2017 de pilot programmaregeling 'Kunsteducatie voor mbo’ers'.
Van de aanvragers van projecten die door ons worden ondersteund verwachten we dat ze onze bijdrage verantwoord en in lijn met de afspraken besteden. Op basis van inhoudelijke en financiële evaluaties beoordelen wij of een project conform het ingediende projectplan is uitgevoerd. Indien dit niet het geval is en als er sprake is van grote afwijkingen, kunnen we de donatie aanpassen of intrekken. De evaluaties zijn ook van belang voor een eventueel volgende aanvraag. In 2018 werken we de eisen aan inhoudelijke evaluaties verder uit zodat we meer inzicht krijgen in de effecten van de beoogde resultaten.
Vanwege het hoge aantal verzoeken om een financiële bijdrage moeten we relatief veel aanvragen afwijzen. Om de belasting voor aanvragers, administratie en adviseurs te verminderen, proberen we sinds 2015 de ‘selectie aan de poort’ te verbeteren ofwel het aantal niet-passende aanvragen terug te dringen. Dat doen we door onze beleidsdoelstellingen en criteria nog duidelijker uit te dragen via onze website, sociale media en andere kanalen en door minder passende aanvragen te ontmoedigen als ze in de vorm van een vooraanvraag worden ingediend. Daarbij streven we jaarlijks naar maximaal 50% niet-passende aanvragen. In 2017 was dat 62%. Weliswaar betekende dat een daling van 2% ten opzichte van 2016 maar extra inspanningen zijn nodig. Begin 2018 zal de vernieuwde website online gaan, waarin diverse nieuwe tools zijn opgenomen waarmee het aanvraagproces en de daarop volgende stappen verder zijn gedigitaliseerd. Zij zullen niet alleen het gebruiksgemak voor aanvragers vergroten maar ook bijdragen aan de verdere beperking van niet-passende aanvragen.
Kunst & Cultuur
Centraal Museum - De Wereld Van Pyke Koch
Fonds 21 steunt initiatieven van professionele kunstinstellingen die een groot of juist een ander, nieuw publiek willen bereiken. In 2017 hebben we in de pijler Kunst & Cultuur 223 projecten toegekend.
Een belangrijke drijfveer voor ons is het bevorderen van een kwalitatief goed aanbod van kunst en cultuur, gericht op een passend en nieuw publiek. Daarbij hebben we ook aandacht voor bijzondere projecten en experimenten voor een kleiner en/of nieuw publiek. We ondersteunden in 2017 een breed scala aan (interdisciplinaire) projecten op het gebied van muziek, theater, dans, e-culture, design, mode, beeldende kunst, architectuur, literatuur, fotografie, nieuwe media en andere disciplines. Ook festivals, publicaties en mediaproducties konden rekenen op onze financiële ondersteuning.
Verder had Fonds 21 in 2017 specifieke aandacht voor kunstprojecten met een educatieve insteek.
Verdeling toekenningen Kunst & Cultuur
Podiumkunsten |
€
3.435.291
|
Kunsteducatie |
€
1.794.050
|
Film, Mediakunst & Digitale Cultuur |
€
1.320.500
|
Beeldende Kunsten & Vormgeving |
€
1.316.500
|
Literaire Kunsten |
€
97.500
|
Totaal |
€
7.963.841
|
Festivals
In 2017 heeft het fonds 83 festivals ondersteund in de verschillende aandachtsgebieden met een donatiebedrag van €3.539.791. Van deze 83 festivals zijn er 50 ondersteund binnen Podiumkunsten met een totaalbedrag van €2.343.791. Een aantal festivals binnen dit aandachtsgebied is ondersteund met een meerjarige toekenning, zoals Noorderzon Performing Arts Festival Groningen, Nederlandse Dansdagen en November Music. Meerjarige toekenningen binnen Film. Mediakunst & Digitale Cultuur zijn Go Short en IDFA.
Verdeling toegekend bedrag voor festivals naar aandachtsgebied
Podiumkunsten |
€
2.343.791
|
Film, Mediakunst & Digitale Cultuur |
€
943.500
|
Beeldende Kunsten & Vormgeving |
€
165.000
|
Literaire Kunsten |
€
87.500
|
Totaal |
€
3.539.791
|
Podiumkunsten
Bijna de helft van alle aanvragen die in 2017 bij Fonds 21 werden ingediend (namelijk 48%) was binnen het domein podiumkunsten. In totaal werden er van de 393 aanvragen voor podiumkunsten 115 toegekend en 238 afgewezen. 35 aanvragen werden niet in behandeling genomen en nog eens 5 werden ingetrokken. In totaal kenden we €3.435.291 (34% van het totale budget) toe aan projecten op het gebied van podiumkunsten.
In 2017 ontwikkelden we samen met Fonds Podiumkunsten en VSBfonds een begrotingsformat voor aanvragen binnen het aandachtsgebied podiumkunsten. Voortaan kunnen aanvragers bij alle deelnemende fondsen ditzelfde format gebruiken, wat leidt tot minder administratieve lasten.
Verschillende disciplines
De theater- en muzieksector zijn groot en dat zagen we ook in 2017 terug in het aantal aanvragen in deze disciplines. De meeste toekenningen deden we dan ook aan projecten op het gebied van theater, in totaal voor een bedrag van €937.500. Aan hedendaagse muziek besteedden we €745.000, aan muziektheater en opera € 619.500 en aan interdisciplinaire projecten €503.791.
Verdeling over disciplines
Interdisciplinaire projecten |
€
503.791
|
Muziek hedendaags |
€
745.000
|
Muziek historisch |
€
152.500
|
Muziek niet-westers |
€
35.000
|
Muziektheater en opera |
€
619.500
|
Circus |
€
60.000
|
Theater |
€
937.500
|
Dans |
€
382.000
|
Totaal |
€
3.435.291
|
Ten opzichte van 2016 is het aandeel toekenningen aan muziek hedendaags flink toegenomen, van 10% van het toegekende bedrag voor podiumkunsten naar 22%. Het aantal ondersteunde projecten is nagenoeg gelijk maar de bedragen per project zijn aanzienlijk hoger. 2 festivals voor hedendaagse muziek ontvingen een meerjarentoekenning, namelijk Rewire, een festival in Den Haag gericht op jong publiek met actuele muziek en vernieuwende performances (bijdrage €80.000 voor 2 jaar) en November Music, een festival op het gebied van nieuwe muziek in Den Bosch (bijdrage €120.000 voor 2 jaar).
Festivals
Onder de 115 toegekende projecten op het gebied van podiumkunsten waren 50 (43%) festivals en 65 (57%) voorstellingen en concerten.
Verdeling naar verschijningsvorm
Festivals (50) |
€
2.343.791
|
Voorstellingen/concerten (65) |
€
1.091.500
|
Totaal |
€
3.435.291
|
Een substantieel budget €2.343.791 voor podiumkunsten ging dus naar festivals. We ondersteunden festivals in verschillende regio’s, verdeeld over verschillende disciplines en voor verschillende leeftijden. Dat sluit aan bij de doelstelling van Fonds 21 om een passend en divers publiek te bedienen. Daarnaast passen festivals goed bij onze prioriteiten door het brede publiek dat ze bereiken, door de aandacht voor jongere carrières en omdat het plekken zijn waar ruimte is voor experiment en vernieuwing. Dankzij hun programmering kunnen festivals risico’s nemen en ruimte bieden aan nieuwe vormen en makers en actuele thema’s. Bij onze toekenningen aan festivals letten we scherp op de spreiding over publieksgroepen en de diverse disciplines in de podiumkunsten en op geografische spreiding.
Festivals die zijn opgenomen in de Basis Infrastructuur (BIS), die zich zakelijk en artistiek bewezen hebben en waarbij we, afgaand op eerdere prestaties, voldoende vertrouwen hebben in de toekomst konden ook in 2017 rekenen op meerjarige ondersteuning door Fonds 21. Die liep in 2017 voor Oerol en Festival Oude Muziek door vanuit 2016. Voor Holland Festival was er een nieuwe toekenning van €300.000 voor 2018 en 2019, bovenop een eerdere toekenning voor deze jaren. Met deze festivals zijn we in gesprek over manieren waarop ze een impuls kunnen geven aan hun publieksbereik.
Het ondersteunen van vernieuwing in bijvoorbeeld vorm, samenwerking of aanpak in publieksbereik past goed bij ons. Vooral festivals, die een groot publieksbereik hebben, zijn vernieuwers van de sector. Meer dan podia kunnen zij zich een risicovolle programmering veroorloven. Ook voor makers met een jongere carrière zijn festivals van belang. Hier kunnen ze ervaring opdoen en zichzelf in de kijker spelen bij pers, programmeurs en publiek. Voorbeelden van projecten waaraan wij in 2017 een bedrag toekenden en waarbij vernieuwing doorslaggevend was zijn Gaudeamus Muziekweek 2017 (bijdrage €35.000), Opera Forward Festival 2018 (bijdrage €20.000), Jonge Harten Festival 2017 (bijdrage €35.000), de voorstelling ‘Noir’ van theatercollectief Nineties Productions (bijdrage €20.000) en festival Le Guess Who? 2017 (bijdrage €50.000).
Jongere carrières
We beoordelen aanvragen op drie belangrijke impactcriteria: publiek, actualiteit en artistieke kwaliteit. Daarbij hebben we een aantal prioriteiten vastgesteld. Zo verkiezen we projecten van makers met een jongere carrière boven meer gevestigde makers en hebben we een bijzonder oog voor projecten die een nieuw publiek weten te bereiken.
In 2017 ondersteunden we van de in totaal 115 ondersteunde projecten binnen podiumkunsten er 38 die jongere carrières als speerpunt hebben. Dat is 33% van het totaal aantal toekenningen binnen podiumkunsten, een percentage vergelijkbaar met dat van 2016. Van de 50 festivals die we binnen podiumkunsten ondersteunden hebben er 18 jongere carrières als belangrijkste invalshoek (36%).Van de 65 ondersteunde producties zijn dat er 20 (bijna 31%).
Jongere carrières hangen samen met een jong publiek. De projecten waar jongere carrières het belangrijkste criterium zijn, spreken door hun vaak vernieuwende inhoud, vorm, locatie en communicatie ook een jonger publiek aan. We leverden onder meer een bijdrage aan de Operadagen Rotterdam (ondersteund met €40.000) en ‘Missie Márquez’, de delen 7, 8 & 9 uit de 12-delige theaterserie van Kompagnie Kistemaker (ondersteund met €15.000).
Actualiteit en vernieuwing
In de projecten op het gebied van podiumkunsten die we in 2017 ondersteunden zien we steeds meer maatschappelijk betrokkenheid. Bij sommige producties was de actualiteit of urgentie het onderwerp van de voorstelling, bij andere juist de gekozen vorm. Zo was er een aantal voorstellingen die door hun onderwerp én hun cast aandacht vroegen voor culturele diversiteit. Bijvoorbeeld de voorstelling ‘Melk & Dadels’ van Daria Bukvic over Marokkaans-Nederlandse moeders en hun dochters of de muziekvoorstelling ‘Woiski vs. Woiski’ van Bijlmer Park Theater in samenwerking met Orkater (beide bijdrage €30.000).
Spreiding
Met de projecten die we als Fonds 21 ondersteunen, streven we zoveel mogelijk een landelijk bereik na. We hebben daarom een voorkeur voor projecten die in meerdere provincies te zien zijn of een publiek uit meerdere provincies bereiken. Bijzondere aandacht hebben we daarbij voor initiatieven die die zich inspannen om een nieuw/passend publiek te bereiken in leeftijd, culturele diversiteit of opleidingsniveau.
De top drie van provincies waaraan we in 2017 de meeste toekenningen deden op het gebied van podiumkunsten waren Noord- en Zuid-Holland en Utrecht. Noord-Brabant was een goede vierde. Ook Flevoland deed het redelijk goed. Hekkensluiters waren Drenthe en Zeeland.
Spreiding toegekende projecten
Publiek
We besteedden in 2017 een aanzienlijk deel van ons budget voor podiumkunsten aan projecten gericht op een volwassen publiek. Het toegekende bedrag voor projecten gericht op jeugd en jongeren is relatief laag. Een verklaring hiervoor is het feit dat het aanbod voor volwassenen veel groter is en voorstellingen voor jongeren niet altijd eenduidig te herkennen zijn. Ook zijn de totale projectkosten van jeugdtheater vaak lager.
Verdeling toegekend bedrag Podiumkunsten naar doelgroep
Algemeen publiek |
€
2.532.791
|
Families |
€
30.000
|
Jeugd tot 12 jaar |
€
211.000
|
Jongeren 12-18 jaar |
€
70.000
|
Jongeren 18-30 jaar |
€
224.500
|
Volwassenen |
€
367.000
|
Totaal |
€
3.435.291
|
Verdeling aantal toegekende projecten Podiumkunsten naar doelgroep
Algemeen publiek |
74
|
Families |
1
|
Jeugd tot 12 jaar |
8
|
Jongeren 12-18 jaar |
4
|
Jongeren 18-30 jaar |
10
|
Volwassenen |
18
|
Totaal |
115
|
Toch hadden we ook binnen podiumkunsten veel aandacht voor jonge doelgroepen. Op het gebied van festivals ondersteunden we drie festivals voor jeugd en jongeren. Tweetakt in Utrecht (bijdrage €75.000), Jonge Harten Festival in Groningen (bijdrage €35.000) en De Betovering in Den Haag (bijdrage €35.000). De doelgroep 12-30 jaar bereikten we ook met festivals als Cross-Linx, dat cross-overs tussen avant-garde popmuziek en actuele muziek voor het voetlicht brengt (bijdrage €25.000) en Summer Dance Forever, een internationaal urban dance festival (bijdrage €30.000). Verder ondersteunden we onder meer de jeugd- en jongerenvoorstellingen ‘Noumi, Zusje Zeven’ van ROSE Stories (bijdrage €20.000) en ‘Yuri, a workout opera’ over oud-sporter Yuri van Gelder van Club Gewalt (bijdrage €12.000) en de familievoorstelling ‘Beauty en het beest’ van Maas theater en dans (bijdrage €30.000).
Toegekend bedrag
De toegekende bedragen op het gebied van podiumkunsten lopen uiteen van €10.000 voor producties als ‘Flevoland door de ogen van Bad van Marie’, 2 locatievoorstellingen in coproductie met Corrosia, tot €300.000, een tweejarige toekenning (voor 2018 en 2019) voor Holland Festival, dat een grote internationale uitstraling heeft.
Ten opzichte van de gemiddeld toegekende bedragen in 2017 van alle door Fonds 21 gehonoreerde projecten (€36.413) is het bedrag per project binnen podiumkunsten lager, namelijk €29.872. Dit komt onder andere doordat we meer projecten tot en met €15.000 hebben gehonoreerd. In 2016 was dit 37% van het totale aantal toekenningen voor podiumkunsten en in 2017 46%.
Fonds 21 vindt het van belang dat makers en uitvoerenden een passende vergoeding ontvangen. Bij toetsing van aanvragen hanteren we de cao Toneel en Dans als leidraad.
Kunsteducatie
In 2017 ontvingen we aanvragen voor kunsteducatieve projecten voor verschillende doelgroepen. Projecten met het ervaren van professionele kunst als basis én met professionele educatieve begeleiding van aantoonbare kwaliteit konden rekenen op ons enthousiasme. In 2017 ondersteunden we 13 projecten op het gebied van kunsteducatie met een totale bijdrage van €1.557.500. Binnen de programmaregeling Kunsteducatie voor mbo’ers werden 5 projecten gesteund met een totale bijdrage van €214.787. Het totale aantal ondersteunde kunsteducatieprojecten voor 2017 komt hiermee op 18, met een totaal bedrag van €1.772.287.
Verdeling toekenningen Kunsteducatie over disciplines
Beeldende kunst en vormgeving |
5
|
Theater |
2
|
Film |
2
|
Literatuur |
2
|
Media en digitale cultuur |
2
|
Programmaregeling Kunsteducatie voor mbo’ers |
5
|
Totaal |
18
|
Toegekend bedrag
Toegekende bedragen liepen uiteen van €10.000 voor het project Open Huis van Museum Van Loon tot €1.250.000, een bijdrage voor 5 jaar de Teekenschool van het Rijksmuseum. Het gemiddelde toegekende bedrag is hierdoor naar verhouding hoog met €120.000.
Buitenschoolse kunsteducatie en spreiding
Fonds 21 heeft een voorkeur voor projecten gericht op buitenschoolse kunsteducatie: leren over kunst in de vrije tijd of in een informele sociale context, zoals projecten voor families met jonge kinderen of jongeren in hun vrije tijd. De jongerenjury van Film by the Sea (bijdrage €25.000) en de tentoonstelling met educatieprogramma van Paul van Loon in het Limburgs Museum (bijdrage €40.000) zijn hier voorbeelden van. Het merendeel van de ondersteunde projecten heeft een landelijk bereik of is gespreid over de verschillende regio’s in Nederland.
Publiek
Fonds 21 wil graag een breed, bij het project passend publiek bereiken. De 13 ondersteunde educatieprojecten kennen diverse doelgroepen. 6 ervan zijn voornamelijk binnenschools. Veel projecten hebben onderdelen voor zowel het onderwijs als voor jongeren en/of kinderen in hun vrije tijd. De toekenningen zijn gespreid over de verschillende doelgroepen. De nadruk in de ondersteunde projecten ligt voor 85% van de toegekende bedragen op kinderen en jongeren.
Verdeling toekenningen Kunsteducatie over doelgroepen
Kinderen t/m 12 jaar |
4
|
Jongeren tot 18 jaar |
4
|
Jongeren tot 30 jaar |
1
|
Volwassenen |
2
|
Families en diverse doelgroepen |
2
|
Totaal |
13
|
Samenwerking met de Teekenschool
Noemenswaardig was in 2017 de verlenging van de samenwerking met het Rijksmuseum voor de Teekenschool waarvan Fonds 21 sinds 2013 hoofdbegunstiger is. Onder het motto ‘leren kijken door te doen’ organiseert het Rijksmuseum in de drie ateliers een mix van activiteiten voor kinderen en jongeren, in schoolverband of met familie, op het gebied van kunstbeleving en geschiedenis. Zij doen kennis op en ontdekken hun creativiteit in één van de vele workshops, theatervoorstellingen en cursussen. Uitgangspunt is altijd een bezoek aan de museumcollectie.
Jaarlijks ontvangt het Rijksmuseum 30.000 bezoekers in de Teekenschool. Fonds 21 heeft zich tot en met 2022 aan de Teekenschool verbonden met een jaarlijkse bijdrage van €250.000. De komende jaren richt de samenwerking zich ook op programma’s voor het mbo.
Programmaregeling 'Kunsteducatie voor mbo'ers'
De canon van kunst sluit niet of nauwelijks aan bij de belevingswereld van jongeren van nu. Bovendien komen jongeren in het mbo in hun dagelijks leven meestal niet of nauwelijks in contact met professionele kunst. Dit is tekenend voor een bredere ontwikkeling in de samenleving waarbij kunsteducatie voor grote groepen onbereikbaar wordt, met name voor mensen met een opleiding lager dan havo en hbo. Met de programmaregeling 'Kunsteducatie voor mbo'ers' willen we daarom culturele instellingen stimuleren kwalitatief en toegankelijk aanbod te ontwikkelen voor een jong en praktijkopgeleid publiek, ofwel jongeren van 15 tot en met 25 jaar die een mbo-opleiding volgen. Bij voorkeur gaat het om aanbod in de vrije tijd want daar is de impact het grootst.
Deze uitdaging pakten we vanaf 2017 op samen met 5 culturele instellingen uit 4 steden: MU en STRP Biënnale uit Eindhoven, Museum Boijmans Van Beuningen uit Rotterdam, Gemeentemuseum Den Haag, Het Nationale Theater uit Den Haag en Jonge Harten Theaterfestival uit Groningen. Hier kwamen 5 plannen uit voort die alle werden toegekend met een totaalbedrag van €214.787. Die plannen zijn divers: van een interactieve tablettour tot het organiseren van een eigen festival.
Ondersteunend voor de programmaregeling is een professionele leergemeenschap van vertegenwoordigers van de culturele instellingen, mbo-studenten, CJP en het LKCA. Fonds 21 stimuleert en faciliteert de kennisdeling met en tussen deze partijen.
Film, mediakunst en digitale cultuur
Binnen het aandachtsgebied Film, mediakunst en digitale cultuur deden we 37 toekenningen in 2017. Daaronder waren 22 festivals, waarvan 17 filmfestivals en 5 interdisciplinaire of mediakunstfestivals. Toegekende bedragen lopen uiteen van €10.000 tot € 200.000.
We ondersteunden 13 mediaproducties: 8 documentaires voor televisie, 1 internetdocumentaire en 4 korte animatiefilms voor de bioscoop. Ook ondersteunden we 2 tentoonstellingen: ‘Locus: Apichatpong Weerasethakul – Cao Guimarães’ in EYE Film Instituut in Amsterdam en ‘Robots love Music’ in Museum Speelklok in Utrecht.
Verdeling budget over type project
Festivals |
€
918.500
|
Mediaproducties |
€
327.000
|
Tentoonstellingen |
€
75.000
|
Totaal |
€
1.320.500
|
Verdeling aantal toekenningen over type project
Festivals |
22
|
Mediaproducties |
13
|
Tentoonstellingen |
2
|
Totaal |
37
|
Landelijke festivals
In 2017 ondersteunden we de publieksprogrammering van 3 grote landelijke filmfestivals: International Film Festival Rotterdam (IFFR) (2-jarige toekenning uit 2016), International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) en het Nederlands Film Festival (NFF) in Utrecht, elk met €100.000 per jaar. Deze festivals trekken met een actueel en breed programma veel bezoekers uit het hele land; in 2017 werden respectievelijk 315.000, 285.000 en 148.000 bezoeken geteld. De festivals richten zich op een algemeen publiek en daarbinnen op diverse specifieke publieksgroepen, zowel met themaprogramma’s als met educatieve programma’s voor diverse leeftijden en onderwijsniveaus.
Ook de educatieprogramma’s van deze 3 landelijke filmfestivals kennen een groot bereik. In 2017 bezochten in totaal 34.000 leerlingen uit primair en voortgezet onderwijs en mbo een programma op het IFFR, IDFA of NFF.
Festivals voor de jeugd
Binnen het aandachtsgebied Film, mediakunst en digitale cultuur ondersteunden we 2 festivals die zich exclusief op de jeugd richten: Cinekid Film-, Televisie- en Mediafestival voor de Jeugd (bijdrage €100.000) en Taartrovers Film Festival (bijdrage €30.000). Beide hebben een landelijk bereik met een uitgebreid tourprogramma in respectievelijk 35 en 13 steden. Cinekid richt zich op jeugd van 3 tot 14 jaar, Taartrovers Film Festival op de jongste doelgroep van 2 tot 9 jaar.
Spreiding
Urgentie is een belangrijk criterium bij de beoordeling van aanvragen. Een festival kan bijvoorbeeld plaatsvinden in een gebied met weinig artistiek aanbod. Of inspringen op een artistieke niche, zoals het Go Short International Filmfestival in Nijmegen (ondersteund met 2 maal €35.000,- voor 2018 en 2019). Verder zijn er filmfestivals die in hun programmering een maatschappelijk doel of doelgroep bereiken waarvoor doorgaans minder aandacht is in het reguliere aanbod.
Spreiding toegekende projecten
Mediaproducties
Fonds 21 ondersteunt (artistieke) documentaires voor bioscoop, televisie of radio en internet- en crossmediale producties. Belangrijke voorwaarde voor toekenning is dat het onderwerp van een productie inhoudelijk aansluit bij ons beleid.
Van de 13 mediaproducties die we in 2017 ondersteunden ging het in 8 gevallen om documentaires die via de publieke omroep zijn of nog worden uitgezonden. 1 mediaproductie richtte zich qua onderwerp en publiekscampagne specifiek op jongeren (12 tot 18), namelijk ‘Het is Zover’ van Sacha Vermeulen, een documentaire over hiphopper Ronnie Flex (bijdrage €15.000) uitgezonden door de VPRO op NPO3 en via diverse online en sociale media.
Daarnaast ondersteunde Fonds 21 weer 4 korte animatiefilms voor het IDFA met ieder €25.000 in het kader van Ultrakort, een samenwerking met Nederlands Film Fonds en Pathé Cinema. Hierbij worden animatiefilms van maximaal 2 minuten van talentvolle makers getoond als voorfilm bij blockbusters.
Beeldende Kunsten & Vormgeving
Van de 46 projecten die we toekenden binnen Beeldende Kunsten & Vormgeving ging het in 40 gevallen om tentoonstellingen binnen musea, presentatie-instellingen en op bijzondere locaties. De overige 6 projecten waren applicaties, festivals en manifestaties. Binnen het aandachtsgebied is in totaal €1.316.500 uitgegeven. Daarvan ging €1,1 miljoen naar tentoonstellingen, waarvan 31 museale presentaties.
Verdeling over disciplines
Verdeling over instellingen/verschijningsvormen
Museale tentoonstellingen |
31
|
Tentoonstellingen in presentatie-instellingen |
9
|
Applicaties, festivals en manifestaties |
6
|
Totaal |
46
|
Toegekend bedrag
De donatiebedragen aan de 46 projecten lopen uiteen van €10.000 voor onder meer de tentoonstelling (Re)Inventing Nature in Fotodok Utrecht tot €60.000 voor de manifestatie Robot Love in Eindhoven. Het gemiddeld toegekende bedrag binnen dit aandachtsgebied is €28.620.
Actualiteit en urgentie
Actualiteit en urgentie vinden we van groot belang. Veel tentoonstellingen die we ondersteunden reageerden op de veranderingen in de wereld en op belangrijke maatschappelijke thema’s. Zo ging de tentoonstelling Unwired met werk van beeldend kunstenaar en fotograaf Jacqueline Hassink in het Nederlands Fotomuseum Rotterdam (bijdrage €35.000) over smartphoneverslaving en mentale rust.
Bij door ons ondersteunde projecten was over het algemeen veel aandacht voor publieksbegeleiding en educatie, in veel gevallen gericht op jongeren.
Spreiding
19 projecten waaraan wij een bedrag toekenden vonden plaats in de Randstad. Daarnaast ondersteunden we projecten in de regio met een landelijk bereik. Voorbeelden daarvan zijn Nucleus, een internationale fotomanifestatie georganiseerd door Noorderlicht in Groningen, Friesland en Drenthe (bijdrage €50.000), een overzichtstentoonstelling van de Amerikaanse hedendaagse kunstenaar Raymond Pettibon in het Bonnefantenmuseum in Maastricht en een tentoonstelling over de in Nederland geboren 19e-eeuwse schilder Johan Barthold Jongkind en de impressionisten in het Dordrechts Museum (voor beide toekenning €30.000).
We deden in 2017 ook toekenningen voor projecten die in 2018 starten zoals voor de 16e-eeuwse schilder Pieter Pourbus in Museum Gouda en Scandinavisch Textiel- en Interieurdesign 1945-2015 in het Textielmuseum in Tilburg.
Spreiding toegekende projecten
Honoraria van uitvoerenden
Sinds september 2017 onderschrijft ook Fonds 21 de richtlijn kunstenaarshonoraria die is opgesteld op initiatief van het Mondriaanfonds. De richtlijn is een handreiking aan kunstenaars, instellingen en musea om te komen tot een professionelere contract- en onderhandelingspraktijk bij tentoonstellingen zonder verkoopdoel.
Fonds 21 hanteert de richtlijn bij het beoordelen van projectaanvragen waarbij beeldend kunstenaars met een praktijk in Nederland zijn betrokken. We ondersteunen beeldend kunstenaars niet rechtstreeks maar wel het presenteren en tentoonstellen van hedendaagse beeldende kunst in professionele kunstinstellingen voor een (breed) publiek. Als ondernemend en maatschappelijk betrokken fonds met onder meer professionaliteit en kwaliteit als kernwaarden past het ons om scherp te kijken naar redelijke en realistische honoraria voor de uitvoerende makers en kunstenaars bij de projecten die we steunen. Fonds 21 staat een redelijke honorering in de culturele sector voor.
Literaire Kunsten
In 2017 werden in totaal 16 aanvragen op het gebied van literaire kunsten behandeld. Daarvan werden er 7 toegekend (44%) en 9 afgewezen (56%). Er werd in totaal voor een bedrag van €269.290 aangevraagd. Daarvan werd €97.500 ofwel 36% toegekend.
Spreiding
6 door ons ondersteunde projecten vonden plaats in 5 provincies en 1 project had een landelijk bereik. Bij 6 van de 7 toekenningen betrof het een festival.
Verdeling toegekend bedrag naar provincie (bedrag in €)
37500
Noord-Holland
10000
Zuid-Holland
12500
Noord-Brabant
10000
Utrecht
17500
Friesland
10000
Landelijk
Doelgroepen
Van de 7 ondersteunde projecten waren er 4 gericht op een algemeen publiek en 3 op een jonge doelgroep tot 30 jaar.
Jongeren & Maatschappij
Dromen van Dromers
Inleiding
Voor alle jongeren van 12 tot 30 jaar een goede start in de samenleving, vol kansen en ontwikkelmogelijkheden. Dat vindt Fonds 21 essentieel. We droegen hieraan in 2017 bij door projecten te ondersteunen die door een leerervaring de zelfredzaamheid vergroten. Dat doen we binnen de thema’s Omgaan met Geld, Mediawijsheid, Ondernemen en Taalvaardigheid. Daarnaast hebben we speciale aandacht voor projecten waarbij cultuur een middel is om de persoonlijke ontwikkeling van jongeren te stimuleren. Dat doen we vanuit het aandachtsgebied Cultuur als Middel.
In 2017 hebben 51 projecten onder de pijler Jongeren & Maatschappij een toekenning van Fonds 21 ontvangen voor een bedrag van in totaal €2.034.980. Toegekende bedragen lopen uiteen van €10.000 voor onder andere de ontwikkeling van het lesprogramma Online Schulden door Codename Future tot €250.000 voor Skills The Finals, een landelijke competitie in het kader van vakmanschap voor vmbo- en mbo-jongeren georganiseerd door WorldSkills NL. Het gemiddelde toegekende bedrag binnen de pijler was €39.901.
Jongeren & Omgaan met Geld
Binnen het thema Jongeren & Omgaan met Geld ontvingen 10 projecten een toekenning voor in totaal €247.500. Een deel van die projecten was gericht op het doorbreken van het taboe op het hebben van schulden en bewustwording van processen als groepsdruk en imago in relatie tot het uitgeven van geld. Dat gold bijvoorbeeld voor Duld geen Schuld van Plattelandsjongeren.nl (bijdrage €35.000). Dit project maakt de financiële problemen onder jongeren op het platteland bespreekbaar via peer educators en een interactief spel.
Andere projecten vergrootten de kennis en vaardigheden op het gebied van sparen, lenen en budgetteren. Een voorbeeld is MON€Y SCHOOL van Diversiteitsland (toekenning €40.000). Hierbij formuleren jongeren eerst hun toekomstdroom en werken ze vervolgens een financieel plan hiervoor uit.
Jongeren & Mediawijsheid
Het kleinste thema qua aantal projecten en totaal toegekend bedrag was Jongeren & Mediawijsheid. We kenden aan 5 projecten een bijdrage toe voor in totaal €97.780. Hierbinnen leerden jongeren in de meeste gevallen over media door zelf media te maken. Bijvoorbeeld bij Frame van de Nationale Jeugdraad (toekenning €11.000). In dit project maakten jongeren uit het speciaal onderwijs onder leiding van peer educators en een professionele filmmaker vlogs waarin ze zichzelf positief neerzetten. Zo leerden ze hoe beeldvorming door media wordt beïnvloed door bijvoorbeeld cameravoering en editing.
Jongeren & Ondernemen
De meeste projecten ondersteunden we binnen het thema Jongeren & Ondernemen, namelijk met 16 toekenningen voor een bedrag van in totaal €946.200. Sommige hiervan droegen bij aan het vergroten van de ondernemerschapsvaardigheden van jongeren. Bijvoorbeeld in de ZomerOndernemer van The New Entrepreneur, waar jongeren in de zomer hun ideeën voor een eigen onderneming uitwerken (bijdrage €86.000).
Andere projecten vergrootten de ondernemende houding van jongeren in relatie tot werk, bijvoorbeeld Mijn Eerste Bijbaan Plus van Stichting Kennis en sociale Cohesie. Hier werden jongeren getraind op arbeidsmarktvaardigheden (bijdrage €20.000). En we ondersteunden ook projecten die de ondernemende houding van jongeren in relatie tot de maatschappij vergroten. Bijvoorbeeld Move van Move Your World! waarin vmbo-leerlingen samen met studenten positieve acties organiseren voor hun wijk (toekenning €47.500).
Jongeren & Taalvaardigheid
Onder het thema Jongeren & Taalvaardigheid droegen we in 2017 bij aan 7 projecten voor in totaal €285.000. Zij zetten allemaal in op het vergroten van plezier in taal opdat jongeren spelenderwijs taalvaardiger worden.
In ongeveer de helft van de gevallen lag de nadruk op lees- en schrijfvaardigheid, zoals bij de schrijfwedstrijd voor vmbo en mbo Er Was Eens 2017/2018, georganiseerd door Passionate Bulkboek (ondersteund met €20.000).
Bij Debatteren op het mbo van het Nederlands Debat Instituut (bijdrage €40.000) ging het juist om de mondelinge taalvaardigheid: overtuigend leren spreken en zorgvuldig luisteren.
Jongeren & Cultuur als Middel
Vanuit het aandachtsgebied Jongeren & Cultuur als Middel hebben we 13 projecten ondersteund voor in totaal €458.500. Hierbij maken jongeren zelf kunst of organiseren ze projecten in het kader van kunst. Daarbij worden ze begeleid door professionele makers. Ze werken toe naar een eindproduct (zoals een voorstelling, tentoonstelling of documentaire) van artistiek goed niveau dat wordt getoond aan publiek dat breder is dan alleen ouders en vrienden. Een goed voorbeeld is Dromers van Dromen van De Vrolijkheid (ondersteund met €60.000 voor 2 jaar). Hierbij zetten jongeren uit 27 AZC’s samen met kunstenaars en jongeren uit hun buurt artistieke projecten op. Doel is om hen te verbinden aan de buurt, hen te stimuleren zich ondernemend op te stellen en hun zelfvertrouwen te laten groeien. Een ander voorbeeld is Political Catwalk 2017 van Stichting F6 (bijdrage €11.000). Daarbij maakten jongeren kledingontwerpen voor politici en gingen ze in gesprek over politiek en democratie. Zo leerden ze om zichzelf te presenteren, samen te werken en te organiseren.
Uitgegeven bedrag naar thema
Ondernemen |
946.200
|
Cultuur als Middel |
458.500
|
Taalvaardigheid |
285.000
|
Omgaan met geld |
247.500
|
Mediawijsheid |
97.780
|
Totaal |
2.034.980
|
Aantal ondersteunde projecten
Ondernemen |
16
|
Cultuur als Middel |
13
|
Omgaan met Geld |
10
|
Taalvaardigheid |
7
|
Mediawijsheid |
5
|
Totaal |
51
|
Publiek
Fonds 21 wil graag een brede groep jongeren bereiken, in het bijzonder die jongeren die het meeste baat hebben bij de leerervaringen uit projecten. Met de 51 projecten die we in 2017 ondersteunden werden gezamenlijk 179.808 jongeren bereikt, met een accent op jongeren en jongvolwassenen van 14 tot 23 jaar. 19 projecten bereikten jongeren via school waarvan in 14 gevallen op het vmbo en het mbo.
Spreiding
Door het ondersteunen van initiatieven op het gebied van Jongeren & Maatschappij willen we jongeren uit heel Nederland bereiken. In 2017 werden de meeste projecten die we ondersteunden uitgevoerd in de Randstad, namelijk 29, 28 en 24 in respectievelijk Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. De minste projecten ondersteunden we in Drenthe (9) en Zeeland (10). Op de Nederlandse Antillen vond maar 1 project plaats met onze steun.
Geografische spreiding van projecten over provincies (NB Veel projecten worden uitgevoerd in meer provincies.)
9
Drenthe
13
Flevoland
11
Friesland
16
Gelderland
14
Groningen
11
Limburg
19
Noord-Brabant
29
Noord-Holland
13
Overijssel
24
Utrecht
28
Zuid-Holland
10
Zeeland
1
Caribisch deel van het Koninkrijk
Ondernemen |
946.200
|
Cultuur als Middel |
458.500
|
Taalvaardigheid |
285.000
|
Omgaan met geld |
247.500
|
Mediawijsheid |
97.780
|
Totaal |
2.034.980
|
Communicatie
Festival Oude Muziek
Fonds 21 richt zich in zijn communicatie op (potentiële) aanvragers. Het belangrijkste communicatiemiddel dat we daarbij inzetten is onze website: www.fonds21.nl. Hier stellen we onze doelgroepen via informatie over voorwaarden, toekenningen en uitgelichte projecten op de hoogte van ons beleid. In 2017 is de website bezocht door 31.335 gebruikers. Zij waren goed voor 233.264 paginaweergaven. Om de communicatie zo goed mogelijk af te stemmen op de doelgroep monitoren en optimaliseren we de website doorlopend in samenwerking met websitebouwer Vruchtvlees.
In 2017 hebben we een flinke verbeterslag geslagen. We hebben de algemene voorwaarden en criteria van de aandachtsgebieden van de 2 pijlers opnieuw geformuleerd, het aanvraagproces verduidelijkt en de 2 pijlers beter over het voetlicht gebracht. Met deze aanpassingen hopen we het aantal niet-passende aanvragen verder terug te dringen. Daarnaast zijn we in 2017 begonnen met het volledig digitaliseren van alle formulieren. Hierdoor zal vanaf het voorjaar van 2018 de communicatie tussen de aanvrager en het fonds voornamelijk via de website verlopen.
Een belangrijk doel van onze communicatie is verantwoording afleggen over onze activiteiten en bestedingen. Om de doelgroep te informeren en te betrekken voeren we een actief online beleid. Naast de website maakt Fonds 21 gebruik van een digitale nieuwsbrief. Het aantal abonnees hierop is in 2017 ten opzichte van 2016 met 10% toegenomen naar ruim 2.300 adressen. In de nieuwsbrief informeren we onze achterban over projecten die we steunen en geven we informatie vanuit het fonds die van belang is voor aanvragers.
Op sociale media is Fonds 21 actief op Twitter, Facebook, LinkedIn en Instagram. We gebruiken deze kanalen om kennis te delen, doelgroepen te betrekken bij de organisatie en om onze naamsbekendheid te vergroten. In 2017 is het aantal volgers op Twitter gegroeid naar 5.143, een toename van bijna 11% ten opzichte van 2016. Op Facebook nam het aantal volgers met 30% toe naar 2.166. Het aantal volgers op LinkedIn groeide naar 665 gebruikers, een stijging van 13% ten opzichte van 2016. Sinds juli 2017 is Fonds 21 ook actief op Instagram, waar we door 389 gebruikers worden gevolgd.
Naamsbekendheid
Door te adverteren in programmaboekjes, op websites, sociale media, en of op het (bioscoop)scherm bij projecten die we ondersteunen werkt Fonds 21 aan het vergroten van de naamsbekendheid. De advertenties die bijdragen aan de zichtbaarheid van het fonds bij ondersteunde projecten worden ontworpen door Irma Boom Office. In 2017 verschenen er onder meer advertenties voor het Holland Festival, Oerol, IFFR en IDFA. Ook is in 2017 opnieuw een bioscooptrailer voor IDFA gemaakt over Fonds 21.
Toelichting bij de jaarrekening
1 Algemene toelichting
Activiteiten
De activiteiten van het fonds betreffen het bevorderen van culturele en sociaal-maatschappelijke activiteiten door middel van het toekennen van donaties in de pijlers Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij.
Vestigingsadres
Stichting Fonds 21 is feitelijk gevestigd aan de Orteliuslaan 27 te Utrecht.
Verbonden partijen
Stichting Beheer SNS REAAL te Utrecht is een verbonden partij van Fonds 21. De aard van de verbondenheid is gelegen in het feit dat twee van de vier bestuursleden van Fonds 21 worden benoemd op voordracht van Stichting Beheer SNS REAAL.
Stichting Beheer SNS REAAL heeft zich contractueel verbonden, binnen de grenzen van een jaarlijks vast te stellen budget, de bestedingen van Fonds 21 te vergoeden. De omvang van de financiële verhouding en transacties met Stichting Beheer SNS REAAL zijn in de balans en de staat van baten en lasten tot uitdrukking gebracht.
Vergelijking met voorgaand jaar
De gehanteerde grondslagen van de waardering van activa en passiva en de grondslagen voor de bepaling van het resultaat zijn niet gewijzigd ten opzichte van het voorgaande boekjaar.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
Schattingen
De directie van Fonds 21 maakt schattingen die van belang zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het inzicht noodzakelijk is, worden deze schattingen vermeld bij de toelichting op de betreffende posten.
Alle bedragen zijn in euro’s tenzij anders vermeld.
2 Grondslagen van de waardering van activa en passiva
De jaarrekening 2017 is opgesteld in overeenstemming met RJ 640, Verslaggeving voor organisaties zonder winststreven.
Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten, zoals nader in de toelichting op de balans is gespecificeerd.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de verwachte toekomstige gebruiksduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde.
Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor mogelijke verliezen als gevolg van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Reserves en fondsen
Op grond van een overeenkomst wordt jaarlijks, binnen de grenzen van de toezegging, een zodanig bedrag gesuppleerd door Stichting Beheer SNS REAAL dat het resultaat van het fonds nihil is. Als gevolg hiervan kent het fonds geen reserves en vermogen. Stichting Beheer SNS REAAL staat garant voor de verplichtingen aangegaan door Stichting Fonds 21.
Langlopende en kortlopende schulden
Langlopende en kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen de reële waarde.
Verplichtingen inzake toegezegde donaties
Verplichtingen worden ten laste gebracht van het boekjaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de aanvrager is medegedeeld, ongeacht in welk boekjaar de toezegging wordt uitgekeerd.
De toegezegde donaties aan aanvragers zijn opgenomen voor de nominaal toegezegde bedragen onder aftrek van betaalde voorschotten.
De verplichtingen worden verlaagd indien en voor zover toegezegde donaties geheel of gedeeltelijk komen te vervallen.
Operationele leasing
Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden op lineaire basis verwerkt in de staat van baten en lasten gedurende de looptijd van het contract.
3 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat
Alle baten en lasten worden verantwoord in de staat van baten en lasten.
Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Bij de toerekening wordt een bestendige gedragslijn gevolgd. Dit houdt in dat in de balans rekening wordt gehouden met de aan een periode toe te rekenen bedragen die in een andere periode zijn of worden ontvangen, dan wel betaald.
De toegezegde donaties worden in het jaar waarin het besluit tot toekenning schriftelijk aan de aanvrager is medegedeeld, als last in de staat van baten en lasten opgenomen.
De baten bestaan uit de vergoeding die Fonds 21 ontvangt van stichting Beheer SNS REAAL voor de uitvoering van haar activiteiten. De baten worden verantwoord ter hoogte van de jaarlijkse bestedingen (bestedingen aan de doestelling en uitvoeringkosten eigen organisatie). Derhalve zijn jaarlijks de lasten gelijk aan de baten.
Toegezegde donaties die door aanvragers niet worden opgevraagd worden na het verstrijken van de afrekentermijn ingetrokken en als baten in de staat van baten en lasten opgenomen onder de post ‘Vrijval reeds toegezegde donaties’. Eveneens wordt hieronder opgenomen het verschil tussen toegezegde garanties en de lagere werkelijke afrekening.
Afschrijvingen
Immateriële en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief.
Personeelskosten
Salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan de medewerkers.
Pensioenlasten
Fonds 21 heeft de pensioenregeling verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het boekjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord.
De pensioenregeling van Fonds 21 valt onder de Nederlandse Pensioenwet. Fonds 21 betaalt op contractuele basis premie aan het Pensioenfonds. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen onder de overlopende activa indien zij leiden tot een terugstorting of tot vermindering van toekomstige betalingen. Premies die verschuldigd zijn maar nog niet betaald, worden als verplichting op de balans opgenomen.
De pensioenregeling van Fonds 21 is ondergebracht bij Pensioenfonds SNS REAAL. Fonds 21 is als aangesloten onderneming opgenomen in de uitvoeringsovereenkomst die Pensioenfonds SNS REAAL heeft gesloten met de Volksbank en Vivat voor 2016 en 2017.
De pensioenregeling betreft een (voorwaardelijke) middelloonregeling waarvan de kosten gezamenlijk worden gedragen door de werkgever en de werknemer.
Het Bestuur van het Pensioenfonds beslist jaarlijks of en in hoeverre de pensioenrechten en pensioenaanspraken worden geïndexeerd op basis van maximaal de Consumentenprijsindex alle huishoudens. De indexatie wordt gefinancierd vanuit het beleggingsrendement, er is geen reserve voor gevormd en er wordt geen premie voor betaald.
De dekkingsgraad van Pensioenfonds SNS REAAL bedraagt ultimo 2017 115,9% (DG UFR, voorgeschreven door DNB) hetgeen hoger is dan de wettelijk vereiste minimale dekkingsgraad van circa 105%. Het betreft de voorlopige cijfers van Pensioenfonds SNS REAAL.
Rente en bankkosten
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva.
Toelichting op de balans per 31 december 2017
4 Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa worden gebruikt ten behoeve van de bedrijfsvoering van het fonds ook al zijn zij inmiddels volledig afgeschreven. Het verloop is als volgt:
5 Materiële vaste activa
De materiële vaste activa worden gebruikt ten behoeve van de bedrijfsvoering van het fonds. Het verloop is als volgt:
6 Vorderingen en overlopende activa
De vordering op Stichting Beheer SNS REAAL is niet rentedragend. Van de vordering heeft €1.538.941 een langlopend karakter. De ontvangst van de vordering is afhankelijk van de liquiditeitsbehoefte van Fonds 21. Er zijn geen aanvullende contractuele bepalingen en er zijn geen zekerheden gesteld. Het verloop van de rekening courant met Stichting Beheer SNS REAAL is als volgt:
Overige vorderingen
De overige vorderingen en vooruitbetaalde posten bestaan uit de huur van het eerste kwartaal 2018, het NVTC lidmaatschap voor 2018 en de vordering op het Pensioenfonds SNS REAAL voor de teveel betaalde pensioenpremie in 2017.
7 Liquide middelen
Het betreft direct opvraagbare banktegoeden, met uitzondering van de bankgarantie ad €21.278,09 afgegeven voor de huurovereenkomst met Creative Valley.
8 Langlopende schulden
Van de toegezegde donaties aan aanvragers is het deel dat betrekking heeft op de jaren na 2018 verantwoord onder de langlopende schulden. De langlopende schulden hebben een looptijd van meer dan één en minder dan vijf jaar.
9 Kortlopende schulden
De toegezegde donaties aan aanvragers betrekking hebbend op de jaren tot en met 2018 zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Eventuele voorschotbetalingen zijn in mindering gebracht. De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
10 Belastingen en premies
11 Overige kortlopende schulden
De overige te betalen posten bestaan onder andere uit de reserveringen voor het jaarverslag, de accountantskosten en de verlofuren.
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Stichting Beheer SNSREAAL
Stichting Beheer SNS REAAL heeft zich contractueel verbonden, binnen de grenzen van een jaarlijks vast te stellen budget, de bestedingen van Fonds 21 te vergoeden. In de overeenkomst die Stichting Beheer SNS REAAL en Fonds 21 hebben afgesloten zijn afspraken opgenomen over het donatiebeleid en de maximale liquiditeitspositie van Fonds 21.
Huurverplichtingen
Het bureau van het fonds is gevestigd in Creative Valley aan de Orteliuslaan 27 te Utrecht welk pand met ingang van 1 augustus 2014 is gehuurd voor een periode van 5 jaar plus een aansluitende periode van 5 jaar tegen een te indexeren huursom van €93.100 per jaar. Hiervoor is als zekerheidsstelling een bankgarantie afgegeven zoals vermeld in de toelichting op de liquide middelen.
De specificatie van de huurverplichtingen is als volgt:
Operationele leasing
Er wordt een auto en een copier geleased met als expiratiedata 18 december 2020 en 30 september 2020.
De specificatie van de verplichtingen uit hoofde van operationele leasing is als volgt:
Gedurende het verslagjaar zijn de volgende betalingen inzake operationele leasing in de staat van baten en lasten verwerkt:
Toelichting op de staat van baten en lasten over 2017
12 Baten
Bijdrage van Stichting Beheer SNS REAAL
Stichting Beheer SNS REAAL heeft zich contractueel verbonden de totale bestedingen van Fonds 21 in 2017 te vergoeden.
Verkoop inventaris Maliebaan
Vanwege de verhuizing van het fonds naar een kleiner kantoor, is een deel van de inventaris verkocht. Een restant lag in opslag. Dat laatste deel is in 2016 verkocht. Dit is als een incidentele opbrengst geboekt.
13 Besteding aan de doelstelling
14 Uitvoeringskosten eigen organisatie
De verwachte omvang van het medewerkersbestand voor 2018 is 9,3 FTE. Er zijn geen medewerkers werkzaam in het buitenland.
Beloningsbeleid
Het beloningsbeleid van de medewerkers van Fonds 21 is vastgelegd in en gebaseerd op de Arbeidsvoorwaardenregeling. De beloning van de directeur wordt vastgesteld door het bestuur en valt buiten de Arbeidsvoorwaardenregeling. Zie navolgend onder ‘Kosten bestuur en commissies’ voor het beleid ten aanzien van de beloningen van leden van het bestuur en de commissies.
Kosten bestuur en commissies
Bestuurders ontvangen een vergoeding op basis van de geschatte tijdsbesteding met inachtneming van het bepaalde in het Besluit 6 april 2010 inzake ANBI, het Besluit Vergoedingen Adviescolleges en Commissie en het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambtenaren 1984. Bestuurders die bezoldigd worden als bestuurder van Stichting Beheer SNS REAAL ontvangen geen vergoeding van Fonds 21.
Commissieleden ontvangen een vergoeding op basis van de geschatte tijdsbesteding per vergadering waar zij aanwezig zijn met inachtneming van het bepaalde in het Besluit 6 april 2010 inzake ANBI, het Besluit Vergoedingen Adviescolleges en Commissie en het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambtenaren 1984.
Communicatiekosten en PR
In 2017 zijn diverse aanpassingen aan de website doorgevoerd. De kosten hiervoor zijn binnen begroting gebleven.
Onderzoekskosten
Fonds 21 voert in het kader van impact van gehonoreerde projecten twee onderzoekspilots uit. Voor de pijler Kunst & Cultuur wordt samen met VSBfonds onder festivals publieksonderzoek gedaan door GfK en Cigarbox. Voor de pijler Jongeren & Maatschappij wordt in samenwerking met Sinzer een onderzoek gedaan bij zes toegekende projecten naar de effectiviteit van preventieve interventies in het thema Omgaan met Geld.
VASTSTELLING
De jaarrekening is opgesteld door de directie en is vastgesteld door het bestuur op 29 maart 2018.
mr. E.H. Swaab
Voorzitter
mr. N. Albayrak
Vicevoorzitter
drs. A.H.A. Hoevenaars
Bestuurslid
drs. J.M. Overmeer
Bestuurslid